Mysłowice – miasto położone w południowej Polsce, w województwie śląskim, w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP). Patronem miasta jest ustanowiony bullą papieską w roku 2000 św. Jan Chrzciciel. Postać świętego umieszczona jest również w herbie miejskim zatwierdzonym przez MSW RP w 1937 roku i opublikowanym w Monitorze Polskim nr 130, poz. 207
Położenie
Miasto leży w obrębie Wyżyny Katowickiej i Pagórów Jaworznickich, położone jest w południowej części Wyżyny Śląskiej.
Mysłowice graniczą od zachodu z Katowicami, od północy z Sosnowcem, od wschodu z Jaworznem, a od południa z Imielinem oraz Lędzinami.
Warunki hydrograficzne
Przez miasto przepływa Czarna Przemsza, która w pobliżu Mysłowic łączy się z Białą Przemszą, tworząc Przemszę. Przez miasto przepływa także Bolina oraz Rów Kosztowski.
Podział administracyjny
Mysłowice podzielone są na następujące osiedla:
* Bończyk – Tuwima
* Brzezinka,
* Brzęczkowice
* Centrum
* Dziećkowice,
* Janów Miejski - Ćmok
* Kosztowy,
* Krasowy,
* Larysz i Hajdowizna,
* Morgi
* Piasek
* Słupna
* Stare Miasto
* Szopena – Wielka Skotnica
* Wesoła – Ławki
czwartek, 27 stycznia 2011
wtorek, 11 stycznia 2011
Urodzeni w Mysłowicach
Artur Rojek – muzyk
oraz:
* Leszek Dzięgiel – etnolog
* Jolanta Fraszyńska – aktorka
* Grzegorz Hieronimski – aktor
* Ryszard Kaczmarek – historyk, badacz dziejów Górnego Śląska
* ks. Klemens Kosyrczyk – felietonista, redaktor Gościa Niedzielnego
* Roman Kściuczek – działacz związkowy, opozycjonista
* Marian Kudera - przeciwnik nazizmu, zamordowany w KL Dachau
* Jacek Mikołajczak – aktor
* Andrzej Nardelli – aktor, piosenkarz
* Stefan Szymutko – historyk literatury
* Bogusław Śmigielski – polityk
* Zygmunt Zgraja – muzyk
* Piotr Bajtlik – aktor filmowy teatralny i musicalowy
Sportowcy:
* Jacek Bednarz – piłkarz
* Eugeniusz Cebrat – piłkarz
* Henryk Handy – hokeista
* Grzegorz Masternak – szachista
* Lucyna Langer-Kałek – lekkoatletka
* Ireneusz Pacula – hokeista
* Grzegorz Proksa – bokser
* Mariusz Puzio – hokeista
* Ryszard Robakiewicz – piłkarz
* Dariusz Szoen – szachista
* Jerzy Wijas – piłkarz
Kultura
* Centralne Muzeum Pożarnictwa
* Muzeum Misyjne
* Muzeum Miasta Mysłowice
Muzyka
Miasto nazywane jest czasem "polskim Manchesterem", ze względu na jego industrialny charakter i bogatą scenę rockową (podobnie jak w Manchesterze na przełomie lat 80. i 90.). Pochodzą stąd zespoły muzyczne: Myslovitz, Negatyw, Penny Lane, Lenny Valentino, Delons, Iowa Super Soccer, Korbowód, Gutierez i ConBrio
Mysłowice są miejscem odbywania się Off festivalu i Festiwalu Mediawave.
Kina
* Kino Oscar przy Miejskim Centrum Kultury – ul. Grunwaldzka 7
* Kino Znicz – ul. Laryska 5
* Kino Kosmos 2 – ul. Dzierżona 3 – nieczynne. Do niedawna istniało tam Centrum kultury MCK2, jednak jego działalność została zawieszona.
HERB MIASTA MYSŁOWICE
Trójkąt Trzech Cesarzy
Zbieg trzech granic ustalił się w z związku z likwidacją Rzeczpospolitej Krakowskiej w 1846. Wcześniej jednak miejsce to również wyznaczało granice, bowiem w latach 1815-1846, zbiegały się tam rubieże państw: rosyjskiego i pruskiego oraz kontrolowanej przez wszystkich trzech zaborców Rzeczpospolitej Krakowskiej. Następnie, po włączeniu tej ostatniej do Cesarstwa Austriackiego, w latach 1846-1871 zbiegały się tam granice pomiędzy Królestwem Prus, Cesarstwem Austriackim (od 1867 Austro-Węgrami) i Imperium Rosyjskim. Nazwa Trójkąt Trzech Cesarzy powstała po 1871 gdy doszło do zjednoczenia Niemiec i miejsce to, pozostając nadal na granicy Królestwa Prus, stało się jednocześnie punktem granicznym Cesarstwa Niemiec. Linie graniczne biegły rzekami: Białą Przemszą, Czarną Przemszą oraz Przemszą. Obecnie są to tereny miast: Mysłowice (dzielnice Brzęczkowice i Słupna) oraz Sosnowiec (dzielnice Modrzejów i Jęzor). Gdyby zaś spojrzeć na okres, kiedy określenie to miało zastosowanie, to ze strony pruskiej miejscowościami granicznymi były: Brzęczkowice/Słupna, ze strony rosyjskiej Modrzejów, a ze strony austriackiej Jęzor (wtedy jeszcze dzielnica miasta Jaworzno). Ten ostatni wchodził w skład Wielkiego Księstwa Krakowskiego, wcześniej był wsią należącą do Rzeczpospolitej Krakowskiej, do dystryktu jaworznickiego, później powiatu chrzanowskiego. W 1956 roku Jęzor przeniesiono administracyjnie do Sosnowca. Stąd też tereny dawnego styku trzech imperiów leżą dziś w granicach zaledwie dwóch miast. Warto również dodać, że choć w punkcie tym stykały się rubieże trzech państw biorących udział w rozbiorach Polski, nie oznacza to jednak, by był to punkt styku polskich ziem przedrozbiorowych, bowiem obszary leżące na zachód od Przemszy w tym miejscu były pruskie już przed I rozbiorem Polski.
Nazwa Trójkąt jest kalką językową z języka niemieckiego (Dreieck w języku niemieckim oznacza trójkąt) i została przyjęta od podziału terenu, gdzie widły utworzone przez rzeki dzielą tereny na trzy części. Oznaczała więc punkt zbiegania się rzek, w którym Biała Przemsza łączy się z Czarną Przemszą (od tego miejsca rzeka przybiera po prostu nazwę Przemsza) i tym samym zbiegały się granice trzech imperiów. Często błędnie z Trójkątem Trzech Cesarzy utożsamiany jest teren, którego południowy wierzchołek znajduje się obecnie w granicach Sosnowca (wówczas Modrzejowa) o kształcie trójkąta. Ponadto w języku niemieckim słowo Dreiländereck oznacza trójstyk. Wiadomo, że popularne były wycieczki z terenów niemieckich w to miejsce, istniały foldery przedstawiające faktycznie teren zaboru rosyjskiego, ale najbardziej symbolicznie kojarzące się z podpisem: Dreikaisereck. Do czasu zakończenia I wojny światowej miejsce to było znane niemal w całej Europie. Jak pisały ówczesne gazety, tygodniowo odwiedzało od 3 do 8 tysięcy turystów. Po rzece pływały dwa niewielkie parostatki wycieczkowe, można było podziwiać widoki z wieży Bismarcka znajdującej się w Mysłowicach (wybudowanej w 1907, zburzonej ostatecznie w 1937 na podstawie decyzji wojewody śląskiego Michała Grażyńskiego), a nawet zrobić zakupy.
Granica przestała istnieć faktycznie w tym miejscu w 1915 po zajęciu Królestwa Kongresowego przez Niemcy i Austro-Węgry. Formalnie Trójkąt Trzech Cesarzy zniknął w 1918.
W latach 1795-1807 granice trzech mocarstw zbiegały się w rejonie wsi Niemirów.
Zabytki Mysłowic
Przy ulicy Powstańców 11 - powstał wg projektu K. Fordmana w 1888 roku, wybudowany z czerwonej cegły i kamienia. Charakterystyczne segmentowe łęki odciążające nad oknami.
KOŚCIÓŁ ŚWIĘTEGO KRZYŻA
Usytuowany u zbiegu ulic świerczyny i Bytomskiej kościół świętego Krzyża stał się kościołem parafialnym dopiero w 1978 roku. Wcześniej była to kaplica i stacja duszpasterska. W 1590 roku pojawia się wzmianka o kaplicy świętego Krzyża, która 130 lat później uległa zniszczeniu. W 1740 roku, staraniem ks. Antoniego Mieroszewskiego odbudowano drewniana kaplicę. Gdy w drugiej połowie XVIII wieku rozbudowywano kościół NMP, kaplica pełniła rolę kościoła parafialnego. W 1810 wzniesiono obecny kościół z kamienia. Jest to budynek o rzucie centralnym, na planie ośmioboku, z dwoma przybudówkami, zwieńczony ośmiopolową kopułą w kształcie dzwonu z latarnią, nakrytą wysoką, cebulastą banią, wykończoną metalowym, ażurowym krzyżem maltańskim. Wyposażenie stanowią: trójosobowa, barokowa grupa rzeźbiarska z XVIII w. Ukrzyżowania (Chrystus, Matka Boska i św. Jan), z dawnego ołtarza głównego; barokowa rzeźba Chrystusa z okowach również z XVIII w. oraz kropielnica z piaskowca, znajdująca się w kruchcie.
KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA
Przy ulicy Starokościelnej, neogotycki, z 1891, trójnawowy z transeptem i wieżą od zachodu, zbudowany z czerwonej cegły. Na szczególną uwagę zasługują drewniane figury św. Elżbiety i św. Jadwigi, polichromowane, powstałe około 1500 roku. W tym samym stylu jest plebania.
UKŁAD ARCHITEKTONICZNY STAREGO MIASTA WRAZ Z RYNKIEM
Układ Starego Miasta jest typowy dla lokacji średniowiecznych: prostokątny rynek, na którym do roku 1855 stał drewniany budynek ratusza; z rynku wybiegają cztery ulice, przy czym główny trakt komunikacyjny prowadził poprzez dwie przeciwległe bramy. W przypadku Mysłowic były to - brama krakowska i brama bytomska, a obronę stanowiła rzeka oraz linia umocnień (np. dzisiejsza ulica Wałowa).
KOŚCIÓŁ MARIACKI
Najstarszą, masywną budowlą Mysłowic jest kościół pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Budowla kościoła sięga okresu lokacji miasta, tj. połowy XIV wieku, chociaż dzisiejsza jego sylwetka wcale na to nie wskazuje. W okresie gotyckim kościół posiadał smukłą sylwetkę; był posadowiony na rzucie kwadratu, z absydą od wschodu i wieżą od zachodu. Jeszcze w renesansie jego wnętrze nakryte było drewnianym stropem, ściany były polichromowane, co potwierdzają fragmentarycznie zachowane malowidła nad pachami sklepienia nawy. Potrzeby użytkowe, a także reagowanie na nowe prądy artystyczne spowodowały rozbudowę kościoła. Rozbudowa ta następowała w dwóch fazach. W pierwszej fazie, staraniem Anny Katarzyny Salomonowej – właścicielki dóbr mysłowickich, na początku XVII wieku przesklepiono i przedłużono wnętrze kościoła o jedno przęsło, od wschodu dobudowano dwupoziomową zakrystię, a korpus kościoła opięto przyporami. Wówczas też skrócono otwory okienne i przesklepiono je otworem półpełnym. W drugiej fazie rozbudowy, w latach 1741-1744, z inicjatywy ks. Jerzego Antoniego Mieroszewskiego dobudowano od strony wschodniej trójbocznie zamknięte, dwuprzęsłowe prezbiterium. Wnętrze kościoła rozczłonkowano filarami przyściennymi, dzięki czemu otrzymało ono barokowy wystrój. Sklepienie prezbiterium przyozdobiono plafonem z obrazem Matki Boskiej Wniebowziętej, łuk tęczy – stiukowymi kartuszami z datą przebudowy kościoła, krucyfiksem i monogramem “Św. Anna”, a podniebienie sklepienia nawy – ornamentem siatki regencyjnej. Na parapecie chóru muzycznego umieszczono dekorację stiukową z herbem “Ślepowron” w kartuszu. W XVIII wieku wyposażono kościół w barokową ambonę i 8 ołtarzy, z których główny został w 1839 roku przebudowany z zatarciem cech stylowych. Pomimo tych zmian kościół posiadał nadal swoistą sylwetkę gotycką; utracił ją dopiero po pożarze w 1901 roku, kiedy to obniżono kalenicę dachu, wieżę nakryto baniastym hełmem z podwójnymi latarniami, a jej naroża przyozdobiono kamiennymi boniami. Elewacja zachodnia otrzymała wówczas wolutowe kamienne szczyciki. Dopiero rozebranie narożnych przypór i zamurowanie prześwitów ostrołukowych w ścianach przyziemia wieży, uformowało ostatecznie barokowy wygląd kościoła, który utrzymał się po dzień dzisiejszy. W kościele prowadzone są od 1997 roku prace remontowo-konserwatorskie, skupione głównie na scalaniu rozwarstwiających się murów i na ograniczaniu podmakania ścian. W poprzedzającym je rozpoznaniu tynków ujawniono obecność kilku wcześniejszych warstw malarskich. Najstarszą, z okresu po pożarze w 1901 roku, uznano za nader cenną, zasługującą na odsłonięcie i poddanie zabiegom konserwatorskim. Wdrożenie tego przedsięwzięcia ma dla historii kultury naszego regionu ogromne znaczenie, gdyż ponowne eksponowanie w tak wielkiej skali malarstwa monumentalnego z początków naszego stulecia, niedocenianego przez dziesiątki lat, jest aktem pionierskim. Istnieją ponadto przesłanki, iż odsłonięta polichromia jest w naszym środowisku kulturowym najstarszym przykładem ingerencji konserwatorskiej w rozwiązywaniu kolorystyki wnętrza w zabytkowym obiekcie sakralnym. Spośród elementów wyposażenia wnętrz, poddawanym również zabiegom konserwatorskim, na szczególną uwagę zasługuje malowany na desce obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, dotychczas datowany na przełom XVI/XVII wieku. Ostatnio przeprowadzone badania obrazu ujawniły jego wyjątkowy poziom artystyczny; sugerują także znacznie wcześniejszą datę powstania tego wybitnego dzieła.
PRZEWIĄZKA
PRZEWIĄZKA
nad ul. Powstańców. Dawna siedziba biura emigracyjnego M. Weichmanna ( ob. dom mieszkalny oraz hala sportowa) Wybudowany ok. 1907 przez Maxa Weichmanna. W 1930 nabyta przez Compagne Auxiliare Industrielle e et Financiere z Paryża. W okresie międzywojenny w budynku frontowym hotel " Francuski", w budynku hali sala restauracyjna. Budynek frontowy: usytuowany we wschodniej pierzei ulicy, w zabudowie zwartej murowanej, tynkowany, 3-piętrowy. Dach łamany, kryty dachówką. Fasada tynkowana, secesyjna 5-osowa. Budynek hali: na rzucie prostokąta, usytuowany w tyle budynku frontowego, połączona z nim przejściem. Murowany, tynkowany, jednokondygnacyjny. Elewacje opięte półkolumnami. Przewiązka nakryta dachem łamanym.
GMACH SĄDU I PROKURATURY
Wystawiony razem z budynkiem więzienia w latach 1895-1906 na dawnym terenie kościelnym, wykupionym przez magistrat. Usytuowany w płd. pierzei ulicy. Wolnostojący na rzucie litery " E". Mur z cegły, tynkowany. Dwupiętrowy. Korpus główny nakryty dachem dwuspadowym. Skrzydła tylne-dachami trójspadowymi. Elewacje stylist. eklektyczne, z elementami dekoracji secesyjnej. Elewacja frontowa 13- osiowa, w środkowej portal poprzedzony schodami. Przyziemie licowane kamienną rustyką. okna w kamiennych obramowaniach.